Psychomotoryka

Zajęcia grupowe bazujące na terapii integracyjnej, zgodnie z którą na bazie ćwiczeń ruchowych stymuluje się rozwój wielu funkcji ośrodkowego układu nerwowego, głównie wzajemne ich sprzężenia i integracje. Ten rodzaj zajęć jest propozycją postępowania z dziećmi z minimalnymi zaburzeniami neuropsychologicznymi, określanymi jako dysharmonię rozwojową. Psychomotoryka polecana jest dla dzieci z:

– trudnościami w wykonywaniu czynności ruchowych (niezręczność, słaba koordynacja ruchowa, problemy z utrzymaniem równowagi, występujące współruchy),
– opóźnionym rozwojem mowy i trudnościami w porozumiewaniu się,
– brakiem zaufania do siebie i trudnościami w nawiązywaniu relacji z otoczeniem,
– trudnościami w uczeniu się i problemami szkolnymi (mylenie kolorów i kształtów, niechęć do rysowania, trudność w opanowaniu czytania, pisania, liczenia),
– opóźnioną znajomością schematu własnego ciała,
– brakiem orientacji w czasie i przestrzeni,
– zaburzoną lateralizacją,
– zaburzeniami zachowania – nadpobudliwość ruchowa i emocjonalna.

Założenia teoretyczne metody oparte są na naukowym dorobku neuropedriatrii. Twórczyniami modelu belgijskiego są Procus i Block, które swoje założenia praktyczne oparły na wieloletnich doświadczeniach ośrodków terapeutycznych w Belgii. W 1993r. dr Zofia Kułakowska podjęła wysiłki aby belgijski model zaadoptować w warunkach polskich, w ośrodkach rehabilitacyjnych w Warszawie, w tym w ośrodku Logokontakt w Warszawie.

Psychomotoryka wg Procus i Block zakłada, że dziecko przez uświadamianie i osiąganie ruchu docelowego, stopniowo dochodzi do kontrolowania procesów psychologicznych, a więc panowania nad sobą. To w konsekwencji prowadzi do polepszenia procesów poznawczych (rozumowanie, mowa, pamięć). Stale powtarzający się plan ćwiczeń służy uczeniu się struktury w czasie i antycypacji zdarzeń, zmniejszeniu lęku, agresywności, nadpobudliwości psychoruchowej, lepszemu kontrolowaniu emocji i sytuacji stresogennych. Zajęcia psychomotoryki w naszym ośrodku organizowane są w „otwartej” grupie 3-6 dzieci, tzn. gdy jedno dziecko kończy terapię inne może przyjść na to miejsce. Cały proces terapii trwa 3-6 miesięcy, przy czym zajęcia organizowane są 2 razy w tygodniu i trwają półtorej godziny. Terapia psychomotoryczna wymaga ścisłych regularności, począwszy od stałych dni w tygodniu o stałej porze dnia, po zawsze stałą salę, w której odbywają się zajęcia. Schemat zajęć psychomotoryki obejmuje:

– przywitanie
– przebieranie i składanie ubrań
toaleta
– masaż
– ćwiczenia indukcyjne (przygotowanie całości ciała do zasadniczych 10 – ćwiczeń dużej motoryki, polegają na indukowaniu przez prowadzącego ruchów zamierzonych, kontrolowaniu ich i zahamowaniu po podanych sygnale)
– ćwiczenia dużej motoryki
– ćwiczenia schematu ciała
– aplikacje (zabawy indywidualne i gry zespołowe)
– ubieranie się
– pożegnanie.

Każdemu ćwiczeniu towarzyszy piosenka, wierszyk, rymowanka. Wielokrotne ich powtarzanie wprowadza dziecko w struktury rytmu i organizacji w czasie. Schemat stałych zabaw i ćwiczeń muzyczno-ruchowych, konsekwentnie realizowanych w trakcie kilkudziesięciu spotkań, daje dzieciom możliwość korygowania i kompensowania swoich ograniczeń, ale przede wszystkim dostarcza im wiele radości.

Opracowanie, na podstawie materiałów dr Zofii Kułakowskiej i mgr Bożeny Zychowicz, M.Prusińska, A.Nowak